Hamsterlar uzun yıllardır gerek filmlerde, gerek okullarda çocukların en yakın arkadaşları olarak tanıtılmıştır. Okullarda bilim projelerinde çocuklar ile hayvanları bir araya getirmek gibi amaçlarla tercih edilmiştir. Beslemesi, üremesi en kolay olan canlılardan biri olmasıyla birlikte uzun ömürlü olmaması sebebiyle de sıklıkla tercih sebebi olmuştur. Bu yazıda her koşula kolaylıkla uyum sağlayabilen, enerjileri hiç bitmeyen, minik olduğu kadar bir o kadar zeki canlılar olan hamsterların doğru koşullarda bakımından bahsedeceğiz.
Hamster nedir?
Hamster, sevimliliği ve minik boyutuyla tanınan, genellikle evde beslenen küçük bir kemirgendir. Kemirgen dendiğinde çoğu kişinin aklına ilk olarak fare gelir, ancak hamster fare değildir ve fareyle karıştırılmamalıdır.
Hamsterlar, doğada genelde geceleri aktif olur ve yiyecek toplamakla meşgul olurlar. Çoğu türü çöl bölgelerinde yaşar. Gececi olmalarının temel sebebi, sıcak havalardan kaçınmak ve avcılardan korunmaktır. Bu yüzden evde bakıldığında gündüzleri uyuduklarını, akşam ve gece saatlerinde hareketlendiklerini göreceksiniz.
Bir hamsterın en ayırt edici özelliklerinden biri yanak torbalarıdır. Bu torbalar sayesinde yiyecekleri depolar ve yuvasına taşır. Yanaklarına sığdırdıkları yem miktarı, vücut ağırlıklarının neredeyse yüzde 20’sine kadar çıkabilir.
Hamsterlar yalnız yaşamayı sever. Birçok insan, onları çift olarak almanın daha iyi olacağını düşünür; oysa ki bu doğru değildir. Çoğu hamster türü, başka bir hamsterla aynı kafeste kaldığında ciddi kavgalara girebilir. Özellikle Suriye hamsterı, yalnızlığı tercih eder ve başka bir hamsterla yaşamaya kesinlikle uygun değildir.
Beslenme açısından hamsterlar hem bitkisel hem de hayvansal gıdalarla beslenir. Pek çok kişi hamsterların sadece çekirdek ve yem karışımı ile beslendiğini zanneder. Oysa hamsterların sağlıklı kalması için taze sebze, meyve ve protein kaynaklarına da ihtiyaçları vardır. Ancak her meyve sebze de verilmemelidir. Örneğin narenciye türleri, sarımsak ve soğan hamsterlar için zararlıdır.
Bir hamster ortalama olarak 2 ila 3 yıl yaşar. Uzun ömürlü değildir ve bu nedenle çocuklara alınan "sorumluluk öğretme" hayvanı olarak tercih edilir. Ancak unutmamak gerekir ki kısa ömürlü olması, bakıma muhtaç olmadığı anlamına gelmez. Aksine, hassas yapıları nedeniyle düzenli bakım ve doğru ortam koşulları sağlanmazsa kolayca hastalanabilir.
Son olarak, hamsterların hareket etmeye ve keşfetmeye büyük bir ihtiyacı vardır. Kafes içinde koşu tekerleği, tırmanma alanları ve kemirme oyuncakları bulundurulması şarttır. Bu minik dostlarımız yalnızca kafeste oturup yem yiyen pasif hayvanlar değildir; zihinsel ve fiziksel aktivite isterler.
Hamster bakımı üstlenmek isteyenlerin, onun yalnız kalmayı seven, gece aktif olan ve hassas bir hayvan olduğunu bilerek hareket etmesi gerekir. Bir hamster sahiplenmek, ona bir ömür boyu güvenli ve konforlu bir yuva sunma sorumluluğunu da beraberinde getirir.
Hamster Türleri Nelerdir?
Hamsterlar, dünya genelinde yaklaşık 18 farklı türden oluşur. Ancak evcil hayvan olarak bakılanlar daha sınırlıdır. Çoğu kişi "hamster" denilince tek bir tür olduğunu zanneder, oysa ki bu doğru değildir. Her türün kendine özgü karakteri, görünümü ve bakım ihtiyaçları vardır. Şimdi gelin, evde beslenen başlıca hamster türlerine ve diğer türlere birlikte bakalım.
1. Suriye Hamsterı (Altın Hamster)
En yaygın ve en bilinen türdür. "Golden hamster" ya da "Teddy bear hamster" olarak da anılır. 18-20 cm'ye kadar büyüyebilir ve tek başına yaşamayı tercih eder. Başka bir hamsterla aynı kafeste yaşaması mümkün değildir. Suriye hamsterı genelde daha sakin ve elde tutulmayı daha çok seven bir türdür.
2. Campbell Cüce Hamster
Cüce hamster türlerinden biridir. 10-12 cm civarında olur. Genelde sosyal oldukları söylenir, fakat bu tamamen doğru değildir; bazen kendi türünden bir hamsterla bile kavga edebilir. Campbell hamsterlarının diyabet geliştirme riski oldukça yüksektir. Bu yüzden şekerli gıdalardan kesinlikle uzak tutulmalıdır.
3. Winter White Cüce Hamster
Campbell hamsterına çok benzer. En dikkat çekici özelliği, kış aylarında tüy renginin beyaza dönmesidir. Ancak ev ortamında bu renk değişimi her zaman gerçekleşmez. Winter White daha sakin bir karaktere sahiptir ve bazen küçük gruplar hâlinde yaşayabilir. Yine de kavga ihtimali göz ardı edilmemelidir.
4. Roborovski Hamster
En küçük hamster türüdür. Ortalama 4-5 cm boyundadır. Çok hızlı hareket eder ve elde tutulmayı sevmez. Eğer "kucağa alayım, seveyim" beklentiniz varsa Roborovski buna uygun değildir. Daha çok izlemeyi seven kişiler için uygundur. Sosyal sayılabilir, ancak yine de grup içinde çatışmalar çıkabilir.
5. Çin Hamsterı
Uzun kuyruklu tek hamster türü olarak bilinir. Vücut yapısı daha ince ve uzundur. Ortalama 10-12 cm civarındadır. Diğer türlere göre biraz daha utangaç ve saklanmayı seven bir yapısı vardır. Tek başına bakılması tavsiye edilir.
Diğer hamster türleri
Evcil olarak yaygın olmasa da, doğada yaşayan başka hamster türleri de vardır. Çoğu kişi bunların varlığından bile haberdar değildir.
Bu türler doğada kendi bölgelerinde yaşar ve evcil hayvan değildir.
Tarla Faresi Hamster Mı?
Birçok kişi "tarla faresi hamster mı?" diye merak eder, ancak bu doğru değildir. Tarla faresi ve hamster arasındaki fark sanıldığından çok daha fazladır. Tarla fareleri doğada yaşayan, genelde tarım alanlarına zarar veren ve toplu şekilde gezen kemirgenlerdir. Hamster ise evcil hayvan olarak beslenen, yalnız yaşamayı tercih eden ve daha sakin bir yapıya sahip küçük bir kemirgendir. Tarla faresi ve hamster arasındaki fark sadece yaşam alanı veya davranış değil; beslenme düzenlerinden vücut yapılarına, sosyal ihtiyaçlarından uyku alışkanlıklarına kadar birçok detayı kapsar. Bu yüzden tarla faresi hamster değildir ve aynı tür gibi değerlendirilmemelidir.
Hangi tür hamster size uygun?
Hamster sahiplenmeden önce, hangi türün size uygun olduğunu mutlaka değerlendirmelisiniz. Her hamster "aynı bakım şartlarına uyum sağlar" demek doğru değildir. Bazı türler sosyal etkileşime daha açıktır, bazıları ise dokunulmaktan hoşlanmaz. Ayrıca kafes boyutu, egzersiz ihtiyacı, beslenme hassasiyetleri gibi detaylar da türlere göre değişir.
Hamster sahiplenmeden önce şu soruları kendinize sormalısınız:
-
Onu sık sık elimde tutup gezdirmek mi istiyorum, yoksa ona geniş bir alan ayırıp doğal hâlinde izlemek mi istiyorum?
Tüm hamster türleri doğal hâlinde izlemeye uygundur Ele gelen türleri
-
Evin tek hamsterı mı olacak, yoksa birden fazla hamsterla birlikte bakıp onlara küçük bir komünite mi oluşturmak isterim?
Eğer birden fazla hamster bakmak gibi bir düşünceniz varsa, Suriye hamsterı sizin için uygun bir ırk değildir. Gonzales ve Roborovski gibi hamster ırkları sosyal ortamlara daha uyumlu canlılardır. Suriye hamsterları ise tam tersi kendi türleriyle anlaşamaz ve hatta en uyumlu yaşayabildikleri canlılar insanlardır.
Bu soruların cevapları sizi doğru türe yönlendirecektir. Unutmayın, hamster seçimi yalnızca “sevimli” olmasına bakılarak yapılmamalıdır. Onun bir canlı olduğunu, özel ihtiyaçları olduğunu ve sorumluluk gerektirdiğini unutmamak gerekir.
Hamsterların Yaşam Alanı
Hamsterlar küçük canlılar olduğundan küçük alanlara ihtiyacı olduğu düşünülse de bu tamamen
yanlış bir düşüncedir. Hamsterlar ne kadar küçük olurlarsa olsunlar geniş alanlara ihtiyaç duyarlar. Bunun için en sağlıklısı geniş ve çok katlı kafesler tercih etmektir. Hazır kafesler hem yetersiz hem de tehlikeli olduğundan hazır kafeslerin kullanılmasını tavsiye etmiyoruz. Evde kendi imkanlarınızla yapacağınız kafes hamsterınız için çok daha sağlıklı ve güvenli olacaktır. Birçok hamster sahibi hamster kafesini saklama kabı veya akvaryum gibi malzemelerden yapmayı seçer. Evde kullanılmayan dolapları işlevsel hale getirerek kafese çeviren hamster sahipleri de vardır. İsteyen hamster sahipleri kafesi marangozda dahi yaptırabilir.
Hamsterların kafesi en az bir metre genişliğinde ve en az 2 katlı olmalıdır. Tek katlı hamster kafesleri 2-3 metreden az olmamalıdır. Dar ve yetersiz hamster kafeslerinde hamsterınız mutsuz olacak ve devamlı dışarı çıkmak isteyecektir. Bu sebeple onlara uygun bir kafes yapmak çok önemlidir. Hamster kafeslerinin olmazsa olmazlarından bir tanesi de hamster çarkıdır. Büyük kafesler için birkaç tane çark kullanılabilir. Sağlıklı bir hamster için en az bir adet hamster çarkı alınmalıdır. Kafese mahkûm edilmiş hamsterlar günlerinin büyük bölümünü çark içerisinde dönerek geçirirler. Çarktan indiklerinde farklı bir aktiviteye ihtiyaç duyacaklarından kafes içerisinde çeşitli oyuncaklar bulunması çok önemlidir. Bu oyuncaklardan bazıları şunlardır:
1. Kemirme oyuncakları: Hamsterlar kemirgen canlılardır ve devamlı bir şeyleri kemirme ihtiyacı duyarlar. Bir şeyleri devamlı kemirerek dişlerini törpülemezlerse dişlerinde devamlı uzama görülür. Dişleri gereğinden fazla uzamış hamster yemek yeme ve su içmede zorlanacaktır. Bu durumu engellemek için kafeslerinde hem oynayıp hem kemirebilecekleri oyuncaklar bulundurmak oldukça önemlidir. Kemirme taşları yerine ağaç dalları içeren, tahtadan yapılmış oyuncaklar tercih etmek hamsterınızı daha çok mutlu edecektir.
2. Tünel etkisi yaratan oyuncaklar: Hamsterlar doğal alanlarında toprak altında yaşamayı tercih ederler. Karanlık ve tünele benzer yapıların içinden geçmek hoşlarına gidecektir. Klasik hamster boruları yarı şeffaf olduğundan onlara hitap eden oyuncaklar değildir. Bu sebeple şeffaf olmayan oyuncakların tercih edilmesi hamsterınızın mutlu olmasında ve oyuncağı kullanmasında büyük bir etkendir.
3. Tek girişli yuvalar: Hamsterlar karanlık alanlardan hoşlanırlar. Günlerinin büyük kısmını uyuyarak geçiren bu canlılar için uyuyacakları alan da oldukça önemlidir. Tek girişi olan evler hamsterlar tarafından hem bir sığınma alanı hem de uyuyacakları güvenli bir alan olarak kullanılabilir.
4. Tırmanma alanları: Hamsterlar harika tırmanıcılardır, kimsenin aklına dahi gelmeyecek alanlara çıkabilir ve geri inebilirler. Kafes içerisinde tırmanarak enerjilerini atabilecekleri alanlar bulundurmak onları oldukça mutlu edecektir. Yüksekliği fazla tutulmuş kafeslerin olumlu yanlarından bir tanesi de tırmanmaya uygun oyuncakların konabilecek olmasıdır. Olası yaralanmalara karşı tırmanma alanlarının fazla yüksek olmaması tavsiye edilir. Tırmanma alanlarında 30-50 cm arası yükseklik idealdir.
5. Kazınma alanları: Hamsterlar talaşların içerisinde uyumaktan hoşlanırlar. Kafesin bir bölümünün tamamen talaşla dolu olması oldukça önemlidir. Aynı zamanda kum, toprak gibi altlıkları kazmaktan hoşlanırlar. Hamsterların banyo yapması için uygun kum alınırsa kumun içerisinde banyo dahi yapabilirler. Kazınma alanları vakitlerini geçirmeleri için eğlenceli bir alandır. Fazla derin olmayan kutulara toprak ve kum eklenebilir, derin kaplara ise talaş konabilir.
6. Tahterevalli, salıncak, zeka oyuncakları, kaydıraklar, merdivenler: Hamsterların vakitlerini geçirmeleri için eğlenceli diğer oyuncaklardandır. Hamsterına güzel bir oyun alanı sağlamak isteyen kişilerin tercih etmesi gereken oyuncaklardandır.
Hap Bilgi:
Kafesin içerisinde mutlaka bulunması gerekenler:
• Korktuğunda saklanabileceği bir ev
• Enerjisini atması için binebileceği kendi boyutundan biraz büyük bir çark
• Boyu ile orantılı bir mama kabı
• Kemirgenler için tasarlanmış suluk
• Tercihe bağlı olarak tünel, kaydırak
• Yuvarlayabileceği oyun topları
• İçinden geçebileceği veya üstüne tırmanabileceği çeşitli oyuncaklar
• Kafes altlığı olarak talaş
• Banyo yapabilmesi için hamster banyo kumu
• Yazın serinleyebilmesi için mermer
Hamsterlarda Çark Seçimi Nasıl Olmalıdır?
Hamsterlarda çark seçimi büyük önem taşır. Yanlış çark seçiminde hamsterlar çarklarını kullanmayabilir veya kendini yaralamasına sebep olabilir. Hamsterlar için üretilen birçok farklı türde çark çeşidi vardır. Bu çarkların kullanımı türden türe farklılık gösterebilmektedir.
Çark türlerinden bazıları şunlardır:
- Klasik Çark: Klasik çark tahtada veya plastikten yapılma olabilmektedir. En çok bilinen ve kullanılan çarklardan bir tanesidir. Hamsterın boyutuna uygun alınmadığında hamster tarafından kullanılmayabilir veya kullanırken kendini incitebilir. Suriye hamsterları için büyük boy, gonzales ve diğer türler için küçük veya orta boy tercih edilmelidir. Suriye hamsterları için 18 cm, Gonzalesler içinse 13 cmlik çarklar tercih edilebilir.
- Egzersiz topları: Egzersiz topları her hamsterın kullanabileceği çark türüdür. Egzersiz topları, top şeklindedir ve yalnızca hamsterınızın girmesi için bir parçası açıktır. Spor yaparken nefessiz kalmamaları için üzerinde birçok delik bulunur. Egzersiz toplarının iyi yanlarından bir tanesi de alışma topu olarak kullanılabilmesidir. Kafes dışında da kullanabileceğiniz bu ürünle isterseniz hamsterınızın bir yere sıkışacağı korkusu olmadan ev içerisinde gezdirebilirsiniz.
- Koşu Diskleri: Koşu diskleri her boyutta ve her türde hamster için uygun değildir. Suriye hamsterlarının kullanması önerilmez. Genellikle Gonzales ve daha küçük türdeki hamsterlar için tercih edilmektedir. Doğru kullanıldığında Gonzales hamsterlar için oldukça eğlenceli olabilir. Koşu diski almak isteyenler çarkın veya egzersiz topunun haricinde bir de koşu diski edinebilirler.
- Metal veya plastik aralıklı çarklar: Çarkların sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için hamsterın koştuğu alanlarda delik bulundurmaması gerekir. Çark üzerinde bulunan deliklere veya aralıklara hamsterlar patilerini, kuyruklarını sıkıştırabileceklerinden dolayı üzerinde aralık bulunduran çarkların kullanılması tavsiye edilmez. Aynı zamanda metal çarklar zaman geçtikçe hamsterın patilerinin yara olmasına da sebebiyet verebilmektedir.
Hamster Kafesinde Kafes Tabanı ve Kafes Altlığı Seçimi
Hamsterlar uyuyacakları yerde kendilerine yer yaparlar ve yatak için malzemeye ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple hamster kafeslerinde tabanda ızgara kullanmak oldukça yanlış bir tercihtir. kafesin tabanı herhangi bir malzemeden olabilir. Hamsterlarda taban altlığı ve kafes tabanı seçimi alanın kullanılmasıyla değişkenlik gösterebilmektedir.
Kafes altlığı olarak kullanılabilecek malzemeler ve kullanılabilecekleri yerler şunlardır:
Talaş: Talaş, hamster ve birçok kemirgen için kullanılan en yaygın kafes altlıklarından bir tanesidir. Hamsterın uyumak için yattığı bölgelere, karanlık bölgelere daha fazla konmalıdır. Tuvalet altlığı olarak da kullanılabilmektedir. Tuvalet altlığı olarak kullanılacaksa, ince bir katman yeterli olacaktır.
Hamsterın oyun için kullandığı bölgelere konulması tercihe bağlıdır, hamsterın gezdiği ve oynadığı alanlarda altlık kullanma zorunluluğu yoktur.
Çam peleti: Çam peletleri kesinlikle hamsterlar için iyi bir yataklık değildir. Dolayısıyla yalnızca tuvalet altlığı olarak kullanılmalı veya gezdiği yerlere ince bir tabaka olacak şekilde serpilmelidir. Çam peleti emiciliği yüksek olduğundan kokuyu hapsederek kafesin idrar kokmasını engeller. Kullanım süresi talaşa kıyasla biraz daha uzundur. Tuvalet altlığı olarak kullanıldığında iyi sonuçlar elde eldilebilmektedir.
Kedi kumu: Kedi kumu kimyasal maddeler içerdiğinden kediler dışında hiçbir canlıya kullanılması tavsiye edilmemektedir. Özellikle küçük kemirgenlerde çeşitli solunum rahatsızlıklarına sebebiyet verebilmektedir. Kedi kumunun olası bir durumda hamster tarafından tüketilmesi durumunda hamsterlar zehirlenebilmektedir. Kedi kumları ne tuvalet altlığı olarak ne de taban altlığı olarak iyi bir seçenektir. Kesinlikle uzak durulmalıdır.
Kâğıt/gazete: Gazeteler renkli mürekkepler içerdiklerinden ıslanmaları durumunda mürekkeplerini hamstera bulaştırabilmektedir. Mürekkepler hamsterın üzerine bulaşabilir ve zehirlenmesine sebebiyet verebilmektedir. Bu sebeple gazete kâğıdı kullanmak kesinlikle iyi bir tercih değildir. Kâğıt, altlık olarak tercih edilebilecek olsa da idrarı emiciliği düşük olduğundan kafeste kokunun artmasına sebep olacaktır. Yataklık olarak talaşın yanında kâğıt parçaları da kullanılabilir.
Toprak: Toprak, kafes altlığı veya tuvalet altlığı olarak iyi bir seçim değildir. Ancak hamsterlar toprakla oynamaktan hoşlanırlar. Bu sebeple dilediği gibi kazınabileceği bir kaba toprak koymanız onu oldukça mutlu edecektir. Hamsterınızın eğlenmesi için ara sıra toprağın içine saklayacağınız veya üzerine serpiştireceğiniz besinler ise kazınırken iyi vakit geçirmesini sağlayacaktır.
Kum: Kum kafes altlığı veya tuvalet altlığı olarak iyi bir seçim değildir. Tuvalet altlığı olarak kullanıldığında idrarlı kumlar tüm kafese saçılabilir. Bu sebeple altlık olarak kullanılması kesinlikle tavsiye edilmez. Hamsterlar kum içinde kazınmaktan da oldukça hoşlanırlar. Rahatça kazınabilecekleri kaba konan kum, günün büyük kısmını orada geçirmelerini sağlayabilmektedir. Kumun boyasız ve temiz olması oldukça önemlidir. Kullanılmadan önce yıkanmalı ve fırınlanmalıdır. Çocuklar için satılan kinetik kumlar tercih edilmemelidir.
Hamster İçin İdeal Kafes Örneği
Hamsterların Günlük Beslenmesi
Hamsterlar günlük ortalama 1 yemek kaşığı kuru mama yerler ve bir kısmını da depo ederler. Bu sebeple hamsterınızı beslerken 1 yemek kaşığından biraz fazla mamakoyarsanız hamsterınız hem karnını doyuracak hem de mama depolama isteğini giderecektir.
Hamsterlar geceleri aktif canlılar olduğundan mamalarını gündüz yenilemek yerine akşam saatlerinde yenilemek daha doğru olacaktır. Bu şekilde mama bayatlamayacak ve tazeyken hamsterınız yeme fırsatı bulacaktır.
Günlük verilen kuru gıdanın yanında yukarıda bahsettiğimiz besinlerin de verilmesi sağlıklarını korumada yardımcı olacaktır. İshal olmamaları için sulu gıdalarda aşırıya kaçılmamalıdır.
Yavru Hamsterların Beslenmesi
Yavru hamsterlar yaklaşık 10 günlükken katı yem yemeye başlarlar. Diğer canlılarda olduğu gibi hamsterlarda yavru hamster maması benzeri bir mama söz konusu değildir. Hamsterlar doğrudan normal gıdalara geçiş yapabilirler. Elbette bu geçiş direkt değil aşamalı şekilde gerçekleşecektir. Yeni yeni mama yemeye başlayacak yavruların dişleri yetişkinlerin dişleri kadar gelişmediğinden daha yumuşak gıdalarla beslenmelidir. Kuru mamaları yavru hamsterların tüketememesi durumunda ıslatmak için su kullanılması tavsiye edilir. Hamsterlar için satılan kuru gıdaların dışında ek gıda olarak sebze, meyve, yoğurt gibi besinler de verilmelidir. Yalnızca kuru gıda ile beslenen yavrunun bağışıklığı düşebilmektedir.
Hamsterlarda Su Tüketimi
Hamsterlar da her canlı gibi suya ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple kafeslerinde devamlı taze su bulundurulmalıdır. Hamsterlar kaba konan suları dökebilir veya sularının üzerine çıkıp suyu kirletebilirler. Bu durumun önüne geçmek için mutlaka bilyeli suluk kullanılmalıdır. Bilyeli olmayan suluklar akıtma yapabileceğinden bilyesinin bulunduğundan emin olunmalıdır. Aynı şekilde bilyeli sulukların akıtmaması için sulukların dik değil arkaya doğru eğik konması gerekmektedir. Hamsterlar fazla su tüketen canlılar olmadıklarından dolayı kafese tek beslenen hamster için bir suluk koymanız yeterli olacaktır. Sularının günlük olarak değiştirilmesi gerekmektedir.
Hamsterlarda Tuvalet Eğitimi
Hamsterlar sanılanın aksine tuvalet eğitimi alabilen, hatta doğuştan tuvalet eğitimli canlılardır. Hamsterlar doğaları gereği tuvaletlerini gezdikleri yerlere yapmazlar. Yaşadıkları alanın genişliğine bağlı olarak bir veya iki tuvalet alanı belirler. Belirledikleri bölgeye yalnızca tuvaletlerini yaparlar. Bu bölge genellikle gündüzleri uyudukları alana yakın bir yerde bulunur. Hamsterınızın tuvalet eğitimi olmadığını düşünüyorsanız izlemeniz gereken adımlar şunlardır: Son çiş yaptığı yeri tespit ettikten sonra kuru peçeteyle idrarı silmek,
• Kuru peçete ile idrarı tamamen aldıktan sonra çişli bölgeyi sirke gibi güçlü kokusu olan bir malzemeyle temizlemek,
• İdrarlı peçetenin asıl tuvalet alanına konarak üzerinin ince talaş tabakasıyla kapatılması,
• Mümkünse birkaç kakanın da tuvalet alanına bırakılması ile hamsterınıza tuvalet eğitim verebilirsiniz.
Bu yöntem çoğu zaman ilk seferde işe yaramaktadır. Hamsterınızın tuvaletini yaptığı alanı unutmaması için bir süre güçlü temizleyiciler kullanmamanız gerekir.
Hamsterın Ele Alıştırılması Nasıl Yapılır?
Bazı türler insanlara kolayca alışabilirken bazı türlerin alışması oldukça zordur. İnsana en kolay alışan türlerden biri de Suriye hamsterlarıdır. Gonzaleslere kıyasla çok daha sevecenlerdir, kendilerini sevdirmekten hoşlanırlar.
Yavru hamsterların ele alışması yetişkin hamsterlara kıyasla daha kolaydır. Yavru hamsterlara elle besleme yapmak, ara sıra kafese elinizi uzatarak sizi koklayarak tanımasına izin vermek alışma sürecini kolaylaştıracaktır. Aynı zamanda koltuk gibi hem sizi tanıyabilecekleri hem de yerden çok yüksek olmayan alanlarda hamsterların dışarı salınması size alışma sürecini hızlandıracaktır. Sizin zararsız olduğunuzu gören hamster, zamanla size güvenecek ve kendisini sevdirecektir.
Alışma sürecinde ani hareketlerden kaçınılmalı, hamster istemeden ele alınmamalıdır, uykusundan hiçbir zaman uyandırılmamalıdır. Süreç içerisinde hamsterınız sizi ısırabilir veya sizden kaçabilir. Bu davranışlar oldukça normaldir. Alışma sürecinde ve sonrasında hamsterınıza kızmanız onu daha da korkutabilir ve size hiçbir zaman alışmayabilir. Süreç boyunca olabildiğince sakin davranılmalıdır.
Hamsterların Ömürleri Ne Kadardır?
Hamsterlar ortalama bir bakım ile ancak 2 sene yaşayabilecekken kaliteli bir mama, hijyenik bir kafes ve ihtiyaçlarının tam olarak karşılanması durumunda 4 seneye kadar yaşayabilirler. İleriye dönük planı olan hayvanseverler için hamsterlar beslenmesi en rahat canlılardan biridir.
Hamster Hastalıkları
Hamster hastalıkları, çoğu zaman fark edilmesi zor belirtilerle ortaya çıkar ve ne yazık ki birçok kişi bu belirtileri önemsemez ya da geç fark eder. Oysa hamsterlar, sanıldığının aksine oldukça hassas canlılardır ve en ufak bir ihmal bile ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu başlıkta en sık görülen hamster hastalıklarından ve hamster yaralanmalarından bahsedeceğiz.
En Sık Görülen Hamster Hastalıkları
Hamsterlarda en sık karşılaşılan hastalıklar genelde bağışıklık sisteminin zayıflaması, yanlış beslenme, hijyen eksikliği veya stres kaynaklıdır. Bu hastalıkların önlenmesinde en önemli nokta düzenli veteriner hekim ziyaretleridir. Yılda en az 1 defa hamsterlar hakkında bilgili bir veteriner hekim tarafından detaylı kontrolleri yapılmalıdır.
Islak kuyruk (Wet tail)
En bilinen ve en tehlikeli hastalıklardan biridir. Özellikle genç hamsterlarda sık görülür. Kuyruk bölgesinde sürekli bir ıslaklık ve kötü koku fark edilir. Yoğun ishal ile birlikte hızlı kilo kaybı yaşanır. Müdahale edilmezse ölümcül olabilir. Islak kuyruk, özellikle genç hamsterlarda görülen ve ölümcül olabilen ciddi bir hastalıktır. Kuyruk bölgesinde sürekli bir ıslaklık, kötü koku ve şiddetli ishal dikkat çeker. Hamster hızlı şekilde kilo kaybeder, iştahsız olur. Genelde bakteriyel enfeksiyon, kötü hijyen ve stres nedeniyle ortaya çıkar. Acil veteriner müdahalesi şarttır. Antibiyotik tedavisi ve sıvı desteği uygulanır. Kafes temizliği, düşük stres ortamı ve dengeli beslenme bu hastalığın önlenmesinde kritik rol oynar.
Solunum yolu enfeksiyonları
Soğuk hava, ani sıcaklık değişimleri ve hava akımı, hamsterlarda solunum yolu enfeksiyonlarına yol açar. Nargile dumanı, sigara dumanı, tütsü dumanı ve oda kokusu gibi havaya yoğun kimyasal salan maddeler de solunum yolu rahatsızlıklarını tetikleyebilir. Hırıltılı nefes, burun akıntısı ve göz sulanması en belirgin belirtileridir. Veteriner kontrolü, uygun ortam sıcaklığı ve ilaç tedavisi gerekir. Kafesi hava akımından korumak ve ılık bir ortam sağlamak enfeksiyon riskini azaltır.
Diş problemleri
Hamsterların dişleri tıpkı insanların tırnakları gibi ömür boyu uzar. Dişlerin fazla uzaması durumunda ise dişler kıvrılarak çeneye saplanır. Hamster yemek yiyemez, su içemez, nefes almakta dahi zorlanır. Bu sebeple düzenli olarak dişlerini törpülemeleri gerekir.Eğer kemirme ihtiyaçlarını karşılayamazlarsa, yemek yemede zorluk, aşırı salya ve yüz bölgesinde şişlik ortaya çıkar. Kemirmeleri için tahta oyuncaklar, nispeten sert gıdalar ve kartonlar ihtiyaçlarını önemli ölçüde karşılayacaktır. Tedavi olarak diş törpüsü veya diyet düzenlemesi yapılır. Sürekli kemirebileceği materyaller sunmak en etkili önlem yöntemidir.
Deri ve tüy problemleri
Kaşıma, tüy dökülmesi, ciltte kızarıklık ve kabuklanma gibi belirtiler deri hastalıklarının habercisidir. Genellikle parazit, mantar veya alerjik reaksiyonlar kaynaklıdır. Veteriner tarafından ilaçlı şampuan veya kremlerle tedavi edilir. Kafesin kuru ve temiz tutulması, düzenli kontrol, hijyen önlemleri büyük önem taşır.
Göz enfeksiyonları
Göz çevresinde akıntı, kızarıklık veya kapanma görülebilir. Tozlu veya kirli ortamlar, göz yaralanmaları en yaygın nedenlerdir. Tedavi için göz damlası ve ortamın hijyen düzenlemesi yapılır. Tozsuz ortam sağlamak, kafesi düzenli temizlemek bu sorunu önlemenin en etkili yoludur.
Sindirim sistemi bozuklukları
Ani diyet değişimleri veya yanlış beslenme sonucu gelişir. İshal, şişkinlik, iştahsızlık en belirgin belirtilerdir. Diyet düzenlemesi ve veteriner desteği ile tedavi edilir. Ani besin değişimlerinden kaçınmak ve dengeli bir beslenme planı oluşturmak koruyucu önlemlerdir.
Tümörler
Özellikle yaşlı hamsterlarda sık görülür. Vücutta aniden çıkan sert şişlikler şeklinde fark edilir. Tedavisi veteriner takibiyle yapılır; bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Düzenli muayene ve sağlıklı beslenme, tümörlerin erken fark edilmesini ve daha başarılı bir tedavi sürecini sağlar.
Hamster Yaralanmalarında İlk Yardım
Hamsterlar çok küçük ve hassas canlılar olduklarından yaralanmalara ve çeşitli hastalıklara çok müsaittirler. Acil durumlarda ilk müdahaleyi yapabilecek bilgiye sahip olmak oldukça önemlidir. Evde yapılan ilk müdahale sonrasında hiç gecikmeden bir veteriner hekim ziyaret edilmeli ve hamsterın durumunun stabil hâle gelmesi sağlanmalıdır.
Muhtemel kırık-çıkık durumlarında: İlk olarak hamsterın durumu takip edilmelidir. Topallama, ayağını kullanamama gibi durumlar söz konusu ise yalnız temel ihtiyaçlarını giderebilecekleri boyutta bir kafese veya kutuya alınmalıdır. Buradaki amacımız hamsterın muhtemel kırık kemiğini zorlamadan ihtiyaçlarını giderebilmesini sağlamaktır. Yanlış kemik kaynamalarını önlemek ve doğru tedavi yöntemini uygulamak için geç kalınmadan bir veteriner hekime gidilmelidir. Ciddi kırık ve çıkıklarda ameliyat gerekebilir.
Yüksekten düşme, bir yere sıkışma, ağır bir cismin altında kalma durumlarında kemik hasarları gözlemlenebilir.
Yaralanma ve kanama durumlarında: Hamster stres olmayacağı bir şekilde dikkatlice tutulmalı ve yaranın durumu kontrol edilmelidir. Hayvanlar normal şartlar altında çok sakin ve uysal olsalar da yaralandıklarında saldırgan olabilirler. Bu durumda hamster bulunduğu yerden atlasa bile daha fazla yaralanmayacağı bir bölgede müdahale edilmelidir.
Buraya dikkat: Müdahale sırasında yüksek sesle konuşulmamalı, soğukkanlı olunmalıdır. Konuşurken sakin bir ses tonu kullanılması gerekir. Yaraya çıplak elle dokunmak, bastırmak, deriyi açmaya çalışmak daha çok canının yanmasına sebep olacak ve yaranın durumunu olumsuz etkileyecektir.
Şok durumunda: Şok teriminin kavramı oldukça geniştir. Müdahale edilmemesi durumunda ölümcül olabilmektedir. Güçsüzlük, bilinç kaybı, deri ve bacakta soğuma, düşük nabız, hızlı kalp atışı gibi belirtiler kısaca şok belirtisi olarak tanımlanabilir. Aşırı stres ve enfeksiyon şoku tetikleyen etkenlerdendir.
Bu durumda solunumun devamlı olması sağlanmalı, kanama varsa durdurulmalı, baş aşağıda tutulmalıdır. Vücut sıcaklığının düşmemesi için canlının sıcak tutulmasına önem verilmelidir.
Böcek sokması durumunda: Hamsterlar için çoğu böcek ısırığı zehirli ve ölümcüldür. Arı sokmasında yapılacak ilk müdahale bölgeye amonyak uygulamak olmalıdır. Ardından hiç gecikmeden en yakın kliniğe götürülmelidir.
Sıcak çarpmalarında: Hamster kafesleri direkt güneş altına konmamalı, güneşi dolaylı olarak alabilecekleri bir bölgeye yerleştirilmelidir. Doğrudan güneşe maruz kalan, fazla sıcağa maruz kalmış hamsterlar ilk olarak daha serin bir yere alınmalıdır. Suyu sevmediklerinden dolayı vücutlarına soğuk su tutmak yerine ince bir havluya sarılmış buz ile canlının ferahlaması sağlanmalıdır. Sıcak havalarda ortamın havasız olması da hamsterın durumunu kötü etkileyecek etkenler arasındadır. Bunun için müdahale sonrası ortamın havalandırılması oldukça önemlidir.